کاهش هزینه بانک‌ها و افزایش سودآوری، نتیجه تغییر نرخ سود

سید کاظم چاوشی، کارشناس پولی و بانکی در خصوص تاثیر افزایش نرخ سود بانکی بر سودآوری بانک‌ها بیان کرد: با ابلاغیه جدید، هم نرخ سود تسهیلات اعطایی بانک‌ها و هم نرخ سود سپرده‌های بانکی افزایش یافته است (نرخ‌ سود سپرده‌ها حداکثر ۲۲.۵ درصد و نرخ سود تسهیلات ۲۳ درصد شده است). علاوه بر این یک نوع حساب سپرده بلندمدت سه ساله با نرخ بهره ۲۲.۵ درصد نیز معرفی شده که خلا چنین حسابی در شبکه بانکی احساس می‌شد؛ چرا که معمولاً دوره بازپرداخت تسهیلات اعطایی بانک‌ها به طور میانگین سه سال است.
وی اضافه کرد: حتماً این افزایش نرخ سود سپرده‌ها و تسهیلات بانکی به نفع شبکه بانکی کشور خواهد بود. زیرا با در نظر گرفتن تورم و با نرخ‌های قبلی، اعطای تسهیلات با نرخ ۱۸ درصد منجر به ایجاد رانت می‌شد و حالا با افزایش نرخ سود اعطای تسهیلات بانکی، این فاصله کاهش خواهد یافت. از سوی دیگر سپرده‌گذاران انتظار دریافت سود بالاتری داشتند تا خود را از گزند تورم مصون بدارند و با افزایش سود سپرده‌گذاری بلندمدت، سپرده‌گذاران هم رضایت خاطر بیشتری خواهند داشت. بنابراین معتقدم کلیت این رویداد به نفع بانک‌ها خواهد بود. البته تاثیر افزایش نرخ سود سپرده‌ها و نرخ تسهیلات در هر یک از بانک‌ها به تناسب سپرده‌های که در اختیار دارند و نیز تسهیلاتی که با نرخ جدید اعطا می‌کنند، متفاوت خواهد بود.
این کارشناس پولی و بانکی ادامه داد: حدود ۵۰ درصد از سپرده‌هایی که بانک‌ها جذب می‌کنند، سپرده‌های بلندمدت بوده و مابقی سپرده‌های کوتاه مدت است و پرداخت سود ۵ درصدی به سپرده‌های کوتاه مدت نیز می‌تواند تاثیر مثبتی روی سودآوری بانک‌ها داشته باشد. تاکنون به سپرده‌های کوتاه‌مدت، سود ۱۰ درصدی پرداخت می شد. ضمن اینکه تمام تسهیلاتی که بانک‌ها پرداخت می‌کنند از محل سپرده‌های بلندمدت نیست و این تسهیلات از سپرده‌های کوتاه مدت و بعضا دیداری نیز پرداخت می‌شود. قطعاً اگر نرخ موثر جذب سپرده بانک‌ها از نرخ اعطای تسهیلات پایین‌تر باشد، منجر به رشد سودآوری بانک خواهد شد.
چاوشی ضمن تاکید بر مثبت ارزیابی کردن ابلاغیه جدید برای بانک‌های متعهد به نرخ سود مصوب، اظهار کرد: البته در گذشته هم برخی بانک‌ها، نرخ‌های مصوب بانک مرکزی را رعایت نمی‌کردند و ممکن بود سودهای بالاتری به سپرده‌گذاران خود پرداخت کنند و چه بسا بعد از این هم، همان رویه را ادامه دهند. اگر نرخ موثر جذب سپرده برای بانک‌ها بالاتر از نرخ سود تسهیلات اعطایی باشد، روند زیان‌دهی این بانک‌ها ادامه خواهد داشت. از این رو می‌توان گفت تاثیر تغییر نرخ سود بانکی روی هر بانک، بستگی به ساختار منابع و ساختار مصارف آن بانک و همین‌طور نحوه نظارت بانک مرکزی بر این قضیه خواهد داشت.