پژوهشکده پولی و بانکی کشور، ماهانه وضعیت تولید شرکتهای صنعتی را از ابعاد مختلفی چون شاخص تولید صنعتی ماهانه، تحلیل موجودی انبار، محدودیت مالی و رشد صنعت، سودآوری و ... بررسی میکند که طبق آن، شاخص تولید صنعتی شرکتهای بورسی در مرداد ماه امسال نسبت به سال گذشته ۶.۷ رشد داشته که در بین صنایع، خودروسازی و ساخت قطعات با رشد بالای ۲۰ درصد بیشترین رشد را داشته است.
در بخش دیگری از این گزارش، پژوهشکده پولی و بانکی از آنجا که تغییرات در موجودی انبار محصولات، علاوه بر اینکه تحلیل بهتری از علت تغییرات تولید صنعت مربوطه ارائه میدهد، چون شاهدی از وضعیت بازار و تقاضا نیز ارائه میکند تا از این طریق بتوان به پیشبینی روند آتی تولید پرداخت، به سراغ تحلیل موجودی انبار شرکتهای صنعتی رفته است.
تحلیل موجودی انبار صنایع نشان میدهد که این شاخص از ابتدای سال جاری منفی شده و رشد فروش شرکتها بیشتر از رشد تولید آنها بوده است. در سه ماهه اخیر (خرداد تا مرداد ماه) رشد فروش شرکتها بیشتر از رشد تولیدشان بوده و همین امر باعث کاهش قابل توجه موجودی انبار شده است.
این کاهش قابل توجه در موجودی انبار در سه ماه اخیر مربوط به کاهش قابل توجه موجودی انبار شرکتهای خودروسازی است. در سه ماه اخیر، رشد فروش شرکتهای خودروسازی به طور قابل توجهی از رشد تولیدشان پیشی گرفته و همین امر باعث کاهش در موجودی انبار این شرکتها شده است که در سالهای قبل تجمیع شده بود.
در ادامه این گزارش آمده است، صنعت خودروسازی در چند سال اخیر به واسطه محدودیتهایی که در واردات خودرو وجود دارد، همواره با مازاد تقاضا روبرو بوده و همین امر زمینهساز رشد تولید در این صنعت شده است.
بررسی موجودی انبار صنعت محصولات شیمیایی در دو ماه ابتدای امسال نشان میدهد که رشد تولید منفی و افزایش در موجودی انبار را داشته اما رشد این صنعت از خرداد ماه به بعد مثبت شد. با این حال هنوز رشد تولید در این صنعت بیشتر از رشد تقاضا و فروش بوده و موجودی انبار در این صنعت افزایش را نشان میدهد.
اما صنعت فلزات اساسی در سه ماه ابتدایی سال برخلاف نیمه دوم سال قبل هم شاخص تولید مثبت داشته و هم موجودی انبار در این صنعت بعد از چند ماه در این سه ماه کاهش را نشان میدهد. البته، در تیرماه علیرغم رشد بالای تولید در این صنعت موجودی انبار نیز در این صنعت افزایش پیدا کرده است. به عبارت دیگر، بازار تمام افزایش تولید را جذب نکرده و احتمالاً در ماههای آتی رشد تولید این صنعت اندکی کاهش پیدا کند کما اینکه در مرداد ماه رشد این صنعت کمتر از تیرماه بوده است.
در بخش دیگری از این گزارش، برای بررسی تاثیر محدودیتهای مالی بر روند تولید شرکتهای صنعتی آنها به دو دسته شرکتهای با محدویت مالی شدید و کم تقسیم شدهاند که از ابتدای سال ۱۴۰۰ تا خرداد ۱۴۰۱ رشد دو گروه از شرکتها که با توجه به محدودیت مالی بسیار نزدیک هم بوده است. لذا از ابتدای فروردین ۱۴۰۰ تاکنون محدودیت مالی تغییرات و نوسانات تولید را به طور معناداری تحت تاثیر قرار نداده است.
علاوه بر این، رشد تولید شرکتهای صادراتی بعد از ۲۲ ماه بیشتر از رشد شاخص تولید سایر شرکتها شده و رشد تولید شرکتهای واردات محور به بالای ۱۰ درصد رسیده است.
همچنین، رشد تولید کالاهای نهایی (مصرفی و سرمایهای) در ماههای اخیر بیشتر از رشد تولید کالاهای واسطهای شده است.
وضعیت سودآوری شرکتهای بورسی
بررسی صورتهای مالی سه ماهه شرکتها در سال ۱۴۰۱ نیز نشان میدهد که تعداد شرکتهای زیانده معادل ۶۸ شرکت هستند که نسبت به سال گذشته از نظر تعدادی تغییر نکردهاند.
در بین صنایع مهم مانند سنوات اخیر شرکتهای خودروسازی و ساخت قطعات بدترین وضعیت را از نظر سودآوری دارند؛ به صورتی که تنها صنعتی هست که جمع سود خالص شرکتهای آن منفی میشود.
در سه ماهه سال جاری، زیان ساخته شده صنعت خودروسازی ۳۷.۴ درصد کمتر از زیان ساخته در فصل مشابه سال قبل است. رشد سودآوری صنعت محصولات شیمیایی و فلزات اساسی نیز که صادرات محور هستند، به حدود ۲۰ درصد رسیده که بسیار کمتر از تورم و همچنین رشد سودآوری سایر شرکتهاست.
البته، سودآوری در سه ماه ابتدایی سال جاری برای صنعت مواد غذایی بهتر از سال گذشته بوده و رشد ۳۷.۴ درصدی نسبت به سال گذشته داشته که آزادسازی قیمتها ناشی از حذف ارز ترجیحی یکی از عوامل اثرگذار بر سودآوری در این صنعت بوده است.
سود شرکتهای صنعت محصولات دارویی نیز در سه ماهه ابتدایی امسال بیش از ۴۷.۶ درصد نسبت به سال گذشته بوده است.