مدتی است که موضوع صنعتی‌سازی مسکن در ایران مطرح شده و معاون وزیر راه و شهرسازی آن را راهکاری مناسب برای جبران عقب‌ماندگی‌ها در حوزه مسکن می‌داند؛ در این زمینه تفاهم‌نامه‌هایی نیز با فعالان صنعت ساختمان و بخش‌های دولتی برای کاهش مدت زمان ساخت به شش ماه منعقد شده اما کارشناسان، ضوابط کهنه را سد راه تحقق این هدف می‌دانند

از حدود یک سال قبل بحث صنعتی‌سازی به منظور افزایش بهره‌وری و کاهش مدت زمان ساخت در ایران مطرح شد. در این زمینه وزارت دفاع برنامه‌هایی را با هدف افزایش عمر مفید ساختمان‌ها از حدود ۳۰ سال به ۱۰۰ سال و کاهش مدت اجرای پروژه‌ها از ۳۶ ماه به شش ماه مطرح کرد. مردادماه سال گذشته نیز پروژه ملی طرح صنعتی‌سازی ساختمان توسط وزارت دفاع با حضور رییس مجلس شورای اسلامی آغاز به کار کرد. سپس تفاهم‌نامه همکاری بین وزارت دفاع و دانشگاه صنعتی شریف برای بهره بردن از توان علمی و دانشگاهی در ارتقای فناوری بخش مسکن منعقد شد.
چین نیامد خودمان می‌سازیم
از سوی دیگر بحث حضور شرکت‌های چینی و ترک برای استفاده از تکنولوژی این کشورها در صنعت ساختمان ایران مطرح شد که البته هنوز به مرحله‌ی اجرا نرسیده است. اما شرکت‌هایی در ایران هستند که از توانایی صنعتی‌سازی برخوردارند. کارشناسان معتقدند فقدان ضوابط و معیار طراحی و تولید صنعتی و خلاء برنامه‌های راهبردی از جمله طرح جامع توسعه صنعتی عمده‌ترین موانع توسعه صنعتی در مسکن مهر بود و امیدوارند دولت این موانع را در پروژه نهضت ملی مسکن رفع کند.
رستم قاسمی ـ‌ وزیر راه و شهرسازی، پیشرفت و حرکت صنعتی‌سازی ساختمان توسط وزارت دفاع را ارزشمند عنوان کرد و گفت: صنعتی‌سازی ساختمان کاهش هزینه ساخت و به تبع آن کاهش هزینه خرید مسکن توسط مردم را در پی خواهد داشت. وزارت راه و شهرسازی برای پیشبرد و توسعه کارخانه صنعتی سازی ساختمان اهتمام و تعامل هر چه بیشتر خود را با وزارت دفاع افزایش خواهد داد.     
سابقه صنعتی‌سازی در ایران به دهه‌های قبل برمی‌گردد
هم‌چنین علیرضا فخاری ـ معاون وزیر راه و شهرسازی به تازگی در این زمینه گفته است: سابقه صنعتی‌سازی در کشور به پیش از انقلاب باز می‌گردد که کارخانه‌های خانه‌سازی در کشور ایجاد شد و نیروهای مسلح به واردات تجهیزات مربوطه اقدام کردند اما به نقطه اوج صنعتی‌سازی نرسیدیم.
وی با بیان اینکه حرکت به سمت صنعتی‌سازی با رویکرد جدید باید مورد توجه قرار گیرد، ‌افزود: در طرح‌های تامین مسکن عمومی باید با هدف جبران عقب‌ماندگی گذشته هم در تولید هم در تکنولوژی، به سمت مزیت صنعتی‌سازی برویم.
فخاری در همایش نخستین رویداد فناورانه ساختمان و مسکن با طرح این سوال که چرا نمی‌توان اندیشه صنعتی‌سازی را عملیاتی کرد، ‌گفت: هنوز صنعتی‌سازی به عنوان یک امر ضروری قبول نشده و مردم نمی‌دانند صنعتی‌سازی با امنیت در سازه و کاهش هزینه‌های نگهداری، تا چه اندازه می‌تواند به تحقق مسکن امن و ارزان کمک کند.
مدیرعامل سازمان ملی زمین و مسکن گفت: کاهش هزینه و سوخت، جلوگیری از هدر رفت مصالح و افزایش سرعت و کیفیت ساخت از جمله مزیت‌های صنعتی‌سازی است و همه طرح‌های مسکنی باید به سمت صنعتی‌سازی هدایت شود.
 وی با بیان اینکه ارزان‌سازی از طریق صنعتی‌سازی برای مردم آرزو شده است، افزود: در پیوند آموزش و دانش چگونگی ساخت مسکن صنعتی ضعف وجود دارد.
فخاری خاطر نشان کرد: انتظار می‌رود در یک تعامل منظم بین وزارت راه شهرسازی و معاونت ریاست جمهوری در مرکز تحقیقات دبیرخانه‌ای فعال تشکیل شده و جایگاهی برای رجوع و پاسخگویی همه صاحبنظران در حوزه صنعتی‌سازی باشد.
معاون وزیر راه و شهرسازی با اشاره به گذشت سه ماه از پروژه ساخت مسکن در قزوین از طریق صنعتی‌سازی گفت: چنین پروژه‌هایی نشان می‌دهد می‌توان با استفاده از دانش و توان صنعتی‌سازی به نقطه مطلوبی رسید که البته نیازمند تعامل چند جانبه و پشتیبانی‌های لازم از سوی دولت و بخش خصوصی است.
لزوم تغییر ضوابط و آیین‌نامه‌ها
در همین زمینه عبدالرضا فرید نائینی ـ فعال صنعت ساختمان گفته است: تغییر در ضوابط، شیوه‌نامه‌ها و آیین‌نامه‌های بالادستی برای تحقق طراحی و تولید صنعتی مسکن امری ضروری است و امیدواریم در طرح نهضت ملی مسکن این اقدام حیاتی و سرنوشت‌ساز محقق شود.
وی افزود: ما خواستار سرعت عمل در تغییر قوانین و ضوابط در جهت تولید صنعتی مسکن هستیم ، درحال حاضر شیوه نامه های ساخت متناسب با فرآیند صنعتی سازی نیستند و انتظار می رود با اصلاح شیوه نامه ها ،شرایط برای طراحی و تولید صنعتی و عبور از روشهای دستی وسنتی فراهم شود.
جعفر قرائتی ستوده – فعال صنعت ساختمان نیز بیان کرد: یکی از عوامل منفی در برخی از پروژه ها، ایجاد پارکینگ در زیر واحدهای مسکونی است که در طرح نهضت ملی مسکن بدین معناست که ابتدا منابع طرح را صرف احداث ۴ میلیون پارکینگ می‌کنیم و سپس به احداث مسکن می‌پردازیم به علاوه دسترسی به پارکینگ هزینه ساخت را تا سی درصد افزایش می دهد .

وی ادامه داد: لذا ساخت پارکینگ در فضای باز و یا پارکینگ به صورت مجموعه مسقف جداگانه در انتهای پروژه در دستور کار ما قرار دارد و همچنین ساخت پارکینگ از طریق هسته امن محلات نیز امکان پذیر است.
قرائتی از رایزنی با سازمانهای ذی ربط برای زمینه سازی سیاست مذکور خبر داد و تاکید کرد:.در هر استانی که زمین تحویل بگیریم  با مراجع و مدیران ذیربط مذاکره خواهیم کرد تا هماهنگی‌های لازم برای حل مسایل شهرسازی صورت گیرد.
این در حالی است که محمدمهدی حیدری ـ سرپرست مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بر آمادگی این مرکز به منظور وارد شدن به صنعتی‌سازی مسکن تاکید کرد و گفت: شناسایی نیازهای فناورانه بخش صنعت ساختمان و شرکت‌های تابعه وزارت مسکن از دیگر اقدامات این مرکز است تا با ایجاد مراکز رشد و پردیس‌های تخصصی، نیازهای این صنعت مرتفع شود.
بنابراین گزارش، علی‌رغم اینکه بخش خصوصی تاکنون بارها بر لزوم بروزرسانی قوانین بالادستی برای تسریع در صنعتی‌سازی تاکید کرده اما این موضوع با کندی پیش می‌رود. با توجه به اهتمام دولت برای اجرای طرح نهضت ملی مسکن لازم است که دولت در این زمینه سرعت عمل نشان دهد تا ضمن توسعه صنعتی‌سازی در عین حال سرعت ساخت وسازها از طریق به‌کارگیری فناوری‌های نوین ساختمانی شتاب بگیرد و آثار تورمی به پروژه‌ها تحمیل نشود.