به گزارش با خبر بازار، رشد بی سابقه سهم پول از نقدینگی در کشور به باور بسیاری ازکارشناسان تبعات تورمی جدی را به اقتصاد ایران تحمیل می‌کند. بررسی ترکیب نقدینگی نشان می‌دهد که در بهمن ماه سهم پول افزایش و شبه‌پول کاهش یافته است. تحلیل روند ماهانه سهم پول از نقدینگی در نیمه زمستان سال گذشته راوی این موضوع است که متغیر مهم اقتصادایران رکورد یازده سال اخیر را شکسته است. در ادبیات اقتصادی افزایش سهم پول از نقدینگی به عنوان یک عامل تورم‌زا یاد می‌شود و به باور عالب کارسشناسان حاکی از بالابودن سطح انتظارات تورمی در جامعه است.
براساس جدید ترین گزارش بانک مرکزی از عملکرد بخش پولی و بانکی در بهمن سال گذشته، حجم نقدینگی در اقتصاد کشور به بیش از 6 هزار و 103همت رسیده و نسبت به مدت مشابه سال قبل 32درصد افزایش یافته است.
سهم پول از نقدینگی رکورد یازده سال اخیر را شکست
واکاوی آمارهای بانک مرکزی در اسفند ماه سال گذشته از رخداد بی‌سابقه‌ای خبر می‌دهد. حجم پول از نقدینگی در بهمن ماه برابر با هزار و 545 هزار میلیارد تومان بوده است. سهم این شاخص از نقدینگی کشور از فروردین 1390 بی سابقه بوده و رکوردی یازده ساله را رقم زده است.
مطابق آمار، حجم پول در بهمن 1401 با افزایش 3.8 درصدی نسبت به ماه قبل پیدا کرده است. در کنار این موضوع، رشد نقطه به نقطه 68 درصدی حجم پول در طول بهمن سال گذشته موجب شد تا سهم این متغیر از نقدینگی در بهمن ماه 25.32درصد برآورد شود.
نقش پر رنگ سهم پول از نقدینگی در تورم زایی
حجم نقدینگی از مجموع دو مولفه پول و شبه پول محاسبه می‌شود. حجم پول شامل اسکناس و مسکوک در دست مردم و سپرده‌های دیداری است و منظور از شبه‌پول سپرده‌های غیر دیداری است. به عبارت دیگر شبه‌پول نوعی از سپرده‌های مدت‌دار است که امکان نقد شدن آن و هزینه کردن آن به آسانی مقدور نیست. در حقیقت پول در مقایسه با شبه‌پول از سرعت نقدشوندگی بالاتری برخوردار بوده و به عبارتی سریع‌تر خرج می شود.
به اعتقاد متخصصان پولی و بانکی، از آنجا که قدرت نقدشوندگی سهم «پول» از «شبه‌پول» بالاتر است، بنابراین تورم‌زایی پول در اقتصاد یک کشور هم به همان میزان بیشتر است.
به بیان ساده تر، هرگاه سهم پول از نقدینگی افزایش پیدا می کند به این معناست که افراد ترجیح می‌دهند پول خود را کمتر در بانک سرمایه گذاری بلندمدت کنند به عبارتی سریع‌تر پولشان را خرج میکنند. در نتیجه با کوچک‌ترین شوک اقتصادی، افراد پول خود را در بازارهایی که بازدهی بیشتر دارند سرمایه‌گذاری میکنند و سبب رشد تقاضا و قیمت‌ها در بازارهای هدف می‌شود . اتفاقی که می تواند بازارها را از تعادل خارج می‌کند.
این در حالی است که البته بانک مرکزی در آخرین گزارش خود راجع به ابهامات رشد سهم پول از نقدینگی، به دو عامل اجرای طرح مردمی‌سازی و توزیع عادلانه یارانه‌ها به عنوان عامل افزایش سهم پول از نقدینگی اشاره کرده است. از سوی دیگر، این نهاد اعلام کرد پس از تخلیه آثار قیمتی اجرای طرح مردمی‌سازی یارانه‌ها، اثرات تورمی و پولی آن در ادامه کاهش پیدا می‌کند و در نتیجه این فعل و انفعالات، روند افزایشی سهم پول از نقدینگی نیز کنترل شده و روند نزولی را طی خواهد کرد.
با این حال بررسی آمارهای بانک مرکزی در خصوص این نسبت، روایت‌گر این موضوع است که این سهم نه تنها کمتر نشده بلکه از نیمه‌پاییز سال گذشته روند افزایشی نیز به خود گرفته است . براساس آمارها در هر مقطع رکوردی جدید در این شاخص ثبت می شود.
در نهایت به اعتقاد کارشناسان به منظور جلوگیری از رشد بیشتر تورم و مهار این شاخص مهم در اقتصادکشور باید سهم پول از نقدینگی کنترل شود و اقدامات ویژه‌ای توسط سیاستگذاران پولی صورت گیرد. از مهم ترین راهکارهای پیشنهادی سیاست گذاربرای مدیریت سهم پول، رشد بیشتر نرخ سود سپرده ها در کشوراست. با رشد این متغیر و افزایش سپرده های مدت دار، سهم شبه پول از نقدینگی بالاترآمده و در نهایت موجب آن می شود تا پول تورم زا در دست مردم کاهش بیشتری داشته باشد
