مدیر اداره پایش بازار ارز بانک مرکزی گفت: براساس مصوبه بانک مرکزی مدت زمان بازگشت ارز صادرات شرکت‌هایی از جمله شرکت‌های پتروشیمی، فولادی و پالایشی از ۱۲۵ روز به ۸۰ روز کاهش یافته است.

به گزارش باخبربازار، بانک مرکزی با هدف پایش حداکثری بازار ارز در نظر دارد برای جلوگیری از خروج ارز با سازوکارهایی مثل کم اظهاری صادراتی و بیش اظهاری وارداتی اصلاحاتی را با کمک گمرک ایران اعمال کند. به گفته بهزاد لامعی مدیر اداره پایش ارز بانک مرکزی زمان بازگشت ارز شرکت‌های  پتروشیمی و .... از 125 به 80 روز کاهش یافته است.  همچنین برای جلوگیری از خروج ارز تحت روشهایی مثل بیش اظهاری در واردات و همچنین بیش اظهاری  طی همکاری با گمرک ایران ارزشهای گمرکی کالاهای صادراتی و وارداتی اصلاح خواهد شد.
 
دغدغه قدیمی
این موضوع یکی از دغدغه هایی است که از سوی رسانه ها طی یک سال اخیر پیگیری شده است. بر این اساس برخی صادرکنندگان از طریق اظهار ارزش کالا  کمتر از قیمت واقعی به خروج ارز و بازنگرداندن ارز صادراتی اقدام می‌کنند که این موضوع به نوعی دور زدن سیاست پیمان سپاری ارزی است. اخیرا یکی از اعضای اتاق ایران اعلام کرد که در فرایند واردات کالا به کشور طی یک سال 6 میلیارد دلار ارز  خارج شده و به ازای آن  کالایی وارد نشده است. در واقع واردکننده در حالی که ارز از بانک مرکزی دریافت کرده با سوء استفاده  از به‌روز نبودن ارزش کالاها در سامانه گمرک یا اظهار غلط ارزش کالا، در حالتی که کالای کمتری وارد کرده به خروج ارز دولتی (سامانه نیما/ مبادله) از کشور اقدام می‌کند.
 
آمارها چه می‌گویند؟
گزارش گمرک ایران نشان می‌دهد گوشی تلفن همراه با 4 میلیارد  دلار ارز بری در صدر فهرست واردات قرار داشته که نسبت به سال 1399 از نظر ارزش 71درصد رشد داشته است. نکته جالب توجه این‌که در بازار جهانی تلفن همراه بعد از یک بازه 6 ماهه قیمت‌ها با افت قابل توجهی رو به رو شده اما بازرگانان از بروز رسانی نشدن سامانه  تی اس سی، سوء استفاده کرده با ارزش قبلی اقدام به اظهار کالا می‌کنند که این رویه به اظهار گران‌تر و خروج ارز از کشور منجر می‌شود.
چندی قبل مهدی عبقری دبیر اتحادیه واردکنندگان موبایل گفته بود، این اتحادیه نرخ‌های واقعی TSC را به دولت (وزارت صمت)اعلام کرد. بر این مبنا با توجه به نرخ‌های جدید 25 درصد از نرخ‌های قبلی کاسته شده و نرخ نوسان سامانه TSC نیز به 5 درصد کاهش یافته است. براین اساس از 4 میلیارد دلار واردات موبایل در سال‌های اخیر 25 درصد، معادل یک میلیارد دلار، بیش برآورد بوده است. او تاکید کرده بود، با اعمال نرخ‌های جدید امکان واردات کالای بالای 600 دلار با همان میزان ارز که برای تلفن همراه مقرر شده، فراهم خواهد شد.
 
 جزییات برنامه بانک مرکزی
 مدیر کل اداره پایش ارز بانک مرکزی  گفت: بر اساس قوانین بالا دستی مصوب شورای عالی هماهنگی اقتصادی، قانون اصلاح مبارزه با قانون قاچاق کالا و ارز همه صادرکننده‌ها موظف هستند ارز خود را به چرخ اقتصادی بازگردانند.
بهزاد لامعی  افزود: بر اساس آن هیئت وزیران روش‌های برگشت ارز حاصل از صادرات را مشخص کرده به روش‌های مختلف به صورت ارزی حواله در سامانه نیمایی یا به صورت فروش اسکناس به بانک‌ها یا روش‌هایی دیگری که در آئین نامه مشخص شده است.
او گفت: از سال ۹۷ در کشور سامانه‌هایی برقرار شد که در آن سامانه مشخص شده که هر صادر کننده به چه شکلی ارز خود را به چرخه اقتصادی برگرداند.

تقسیم‌بندی صادرکنندگان
مدیر کل اداره پایش ارز بانک مرکزی در ادامه افزود: بر اساس آمار صادرکنندگان به گروه‌های مختلفی تقسیم می‌شوند؛ صادرکنندگان بزرگ شامل پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها، پالایش، پالایشگاه‌ها و نظایر آن و گروه دیگر صادرکنندگانی که به عنوان صادرکنندگان خرد می‌شناسیم.

آمار بازگشت ارز حاصل از صادرات
او افزود: در دو سال ۱۴۰۱ و ۱۴۰۰ برگشت ارز صادرکنندگان بزرگ بسیار مطلوب بوده است. ۸۰ تا ۸۵ درصد صادرکنندگان بزرگ ایفای تعهد ارزی کرده‌اند. برخی از شرکت‌ها مشکلاتی دارند که این مشکلات موجب شده که یک مقدار در برگشت ارز دچار مشکل شوند.

مشکلات در بازگشت ارز
لامعی با اشاره به مشکلات شرکت‌ها در بازگشت ارز صادراتی گفت: بخشی از مشکلات ناشی از اختلاف‌ها در خصوص ارزش پایه گمرکی و برخی دیگر نیز در پروژه‌های خودشان ارز را استفاده کرده‌اند و به بانک مرکزی احضا نکرده‌اند.
او گفت: بیشترین مسئله ما در شرکت‌های کوچک و صادرکنندگان خرد است. میانگین این شرکتها که بازگشت ارز صادراتی نکرده‌اند، حدود ۵۰ درصد است. بانک مرکزی از طریق سازمان توسعه تجارت و اتاق‌های بازرگانی با آنها در تماس است.