روسیه به یکباره صادرات گاز به اروپا از مسیر خط لوله نورد استریم یک را متوقف کرده و تداوم این شرایط، قیمت گاز در بازار اروپا را بار دیگر افزایش خواهد داد. این به معنی این است که اگر سقف ۵ هزار تومانی قیمت گاز صنایع در بسته ده‌بندی حمایت از بازار سرمایه مصوب نمی‌شد، امروز شاهد زیان و تعطیلی بخش عمده‌ای از صنایع و ریزش شاخص‌های بورس بودیم.
با تداوم جنگ اوکراین و درپی تشدید تنش‌ها بین روسیه و اوکراین، این کشور در اقدامی پیش دستانه صادرات گاز به اروپا را متوقف کرد. بر اساس گزارش‌ها، روسیه در روز چهارشنبه عرضه گاز از خط لوله نورد استریم یک که جریان اصلی انتقال گاز به اروپاست را به دلیل تعمیرات برای چند روز (تا سوم سپتامبر) متوقف کرده است. بدین ترتیب دورنمای رکود و سهمیه‌بندی انرژی در برخی از ثروتمندترین مناطق اروپا از هم‌اکنون برای زمستان پیش‌رو پررنگ‌تر شده است.
افزایش قیمت گاز در اروپا ادامه دارد
در طول ۶ ماهی که از جنگ اوکراین می‌گذرد، قیمت گاز در اروپا روندی صعودی داشته و به بالاترین نرخ‌ها در طول تاریخ خود رسیده است. بازار گاز برخلاف بازار نفت از یک قیمت جهانی نسبتا ثابت برخودار نیست و بر اساس نحوه دسترسی کشورها به گاز، قیمت منطقه‌ای آن متفاوت تعیین می‌شود. منطقه اروپا در تامین گاز به شدت به روسیه وابسته است و وقوع جنگ اوکراین و کاهش صادرات گاز روسیه به اروپا، موجب شده است قیمت منطقه‌ای گاز در این اتحادیه تا ده برابر سال‌های قبل نیز افزایش یابد. این درحالیست که کمبود گاز، کشورهای اروپایی را به سمت سهمیه‌بندی مصرف و تعطیلی برخی کارخانجات نیز سوق داده است.
بر اساس گزارش‌ها قیمت گاز در آلمان از ابتدای سال ۲۰۲۲ میلادی، در طول ۸ ماه بیش از ۵ برابر شده و درحالیکه این کشورها خود را برای آغاز فصل سرد آماده می‌کنند، قطع گاز روسیه می‌تواند یک شوک جدید به این قیمت‌ها وارد کند.
قیمت گاز اروپا نباید در تعیین قیمت خوراک پتروشیمی ایران موثر باشد
از ابتدای سال جاری و براساس پیگیری‌های سال گذشته سازمان بورس برای تصویب بسته ۱۰ بندی حمایت از بازار سرمایه و صنایع بورسی، دولت سیزدهم تصمیم گرفت برای تعیین قیمت خوراک گاز صنایع بزرگ از جمله پتروشیمی و فولادی‌ها که بر اساس یک فرمول تعیین می‌شد، سقف ۵ هزار تومانی تعیین کند.
یکی از فاکتورهایی که در تعیین قیمت گاز در فرمول تعیین شده اثرگذار بود، قیمت گاز در منطقه اروپا بود. این مسئله موجب شده بود در اواخر سال گذشته و با شروع جنگ اوکراین، قیمت خروجی فرمول به شدت افزایش یابد و در صورت ادامه روند پیشین، قیمت هر متر مکعب گاز صنایع داخلی به ۱۹ تا ۲۰ هزار تومان افزایش پیدا کند. این درحالیست که قیمت بازار اروپا که به دلیل جنگ اوکراین دچار التهاب شده است، متغیر مناسبی برای اثرگذاری در قیمت خوراک صنایع داخلی نیست.
تعیین سقف قیمت، صنایع و بورس را از سقوط نجات داد
افزایش قیمت مجدد گاز در منطقه یورو بیش از پیش اهمیت تعیین سقف برای قیمت خوراک گازی صنایع را نشان می‌دهد؛ چرا که در غیر اینصورت در حال حاضر بسیاری از این واحدها و صنایع بزرگ بورسی مانند پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها و... با ضرر هنگفتی مواجه می‌شدند و این به معنی تعطیلی بخش عمده‌ای از فعالیت‌های آنان بود. موردی که می‌توانست سقوط شدید شاخص‌های بورس را به همراه داشته باشد. سقوط احتمالی که به دلیل اشکال در فرمول قیمت‌گذاری و وابسته کردن قیمت گاز صنایع داخلی، به قیمت گاز در کشورهایی چند هزار کیلومتر دورتر گره خورده بود.
